Putinin ölümündən sonra Rusiya SSRİ kimi dağılacaq? - SENSASİYA
Putinin ölümündən sonra Rusiyanın SSRİ kimi tamamilə dağılma ehtimalı var, amma bu, avtomatik baş verəcək bir proses deyil. Rusiya Federasiyası SSRİ-dən fərqli olaraq vahid etnik əsasda formalaşmayıb və 85 subyektdən ibarətdir, onların arasında milli respublikalar və muxtariyyətlər var.
SSRİ-nin Dağılma Ssenarisi Rusiyada Təkrarlana Bilərmi?
1. Hakimiyyət Böhranı və Güc Boşluğu
Putin avtoritar sistem qurub və şəxsi nüfuzu ilə dövləti idarə edir. Onun ölümündən sonra güc uğrunda daxili çəkişmələr baş verə bilər.
Əgər Putin ölən kimi vahid lider təyin olunmasa, müxtəlif güc mərkəzləri (orduda, FSB-də və regional hakimiyyətlərdə) bir-biri ilə mübarizəyə girə bilər.
SSRİ-də Qorbaçovun zəifləməsi kimi, Rusiya da liderlik böhranı nəticəsində nəzarəti itirə bilər.
2. Separatçı Hərəkatların Güclənməsi
Çeçenistan, Dağıstan, İnquşetiya – Bu regionlar artıq Rusiyaya sadiq Kadirov kimi liderlər tərəfindən idarə olunur, amma Putin ölərsə, onların Moskvanın tabeliyindən çıxmağa cəhd edəcəyi mümkündür.
Tatarıstan və Başqırdıstan – Bu bölgələr mədəni və iqtisadi baxımdan inkişaf edib və müstəqillik istəyə bilər.
Saxa (Yakutiya), Buryatiya, Tıva, Kalmykiya – Asiya mənşəli xalqların yaşadığı bu bölgələr Moskvanın nəzarətindən çıxmaq istəyərsə, proses sürətlənə bilər.
Sibirin və Uzaq Şərqin Çin Təsirinə Düşməsi – Çin artıq Rusiyanın Şərqində iqtisadi təsirini artırıb. Əgər Moskva zəifləsə, Çin bu bölgələrə nəzarəti gücləndirə bilər.
3. İqtisadi Böhran və Sanksiyalar
Ukrayna müharibəsi və Qərbin sanksiyaları Rusiyanı iqtisadi cəhətdən çökdürür. Əgər Putin öləndən sonra hakimiyyət dəyişikliyi prosesində iqtisadi böhran dərinləşsə, regionlar mərkəzi hökumətə qarşı çıxmağa başlaya bilər.
SSRİ-nin süqutunda olduğu kimi, iqtisadi zəifləmə separatçılığın əsas katalizatoru ola bilər.
4. Rusiya Elitasının və Ordunun Bölünməsi
Rusiya oliqarxları və siyasi elita Putindən sonra müxtəlif qruplaşmalara bölünə bilər. SSRİ süqut edərkən ordu və KQB parçalanmışdı. Bu, Rusiyada da təkrarlana bilər. Xüsusilə Prigojinin üsyanı göstərdi ki, orduda parçalanma potensialı var.
5. Qərbin və Çinin Strategiyası
ABŞ və Avropa Rusiyanın zəifləməsini istəyir və etnik münaqişələri qızışdırmaq üçün informasiya müharibəsi aparır.
Çin isə Rusiyanın dağılmasını istəməsə də, zəif Rusiyanı iqtisadi və siyasi baxımdan asılı vəziyyətə salmaq istəyəcək.
Nəticə
Rusiya Putinin ölümündən dərhal sonra SSRİ kimi dağılmaya bilər, amma uzunmüddətli perspektivdə belə bir təhlükə realdır. Əgər hakimiyyət uğrunda mübarizə güclənsə, iqtisadi vəziyyət pisləşsə və separatçı regionlar hərəkətə keçsə, Rusiya Federasiyası hissələrə bölünə bilər.
