Ömrü uzadan göbələk - 50% təsiri var

Ajans.az "Science Daily"yə istinadən xəbər verir ki, keçən il yaşlanma əleyhinə bazardan əldə edilən gəlirlər 500 milyon dolları keçdikdə, Emory Universitetinin tədqiqatçıları hüceyrələrdə və orqanizmlərdə qocalmanı aktiv şəkildə gecikdirən bir birləşmə aşkar etdilər.

"Nature Partner Journals 'Aging" jurnalında yeni dərc olunmuş araşdırma göstərir ki, göbələklərin aktiv tərkib hissəsi olan psilosibinin istehlakının əlavə məhsulu olan psilosin insan dərisinin və ağciyər hüceyrələrinin hüceyrə ömrünü 50%-dən çox uzadıb. Paralel olaraq, tədqiqatçılar 19 aylıq yaşlı siçanlarda və ya 60-65 insan yaşına ekvivalentində psilosibinin sistem təsirlərini qiymətləndirən ilk uzunmüddətli tədqiqat apardılar. Nəticələr göstərdi ki, ilkin olaraq 5 mq psilosibinin aşağı dozası, ardınca isə 10 ay ərzində aylıq yüksək doza 15 mq olan siçanların heç bir qəbul etməmiş siçanlarla müqayisədə sağ qalma müddəti 30% artıb. Bu siçanlar, həmçinin yaxşılaşdırılmış xəz keyfiyyəti, daha az ağ tük və saçların yenidən böyüməsi kimi daha sağlam fiziki xüsusiyyətlər nümayiş etdirdilər.

Ənənəvi olaraq psixi sağlamlıq faydaları üçün tədqiq edilsə də, bu araşdırma göstərir ki, psilosibin oksidləşdirici stressi azaltmaqla, DNT təmir reaksiyalarını yaxşılaşdırmaqla və telomer uzunluğunu qorumaqla yaşlanmanın bir çox əlamətlərinə qarşı ciddi təsir göstərir. Telomerlər xromosomun strukturlaşdırılmış uclarıdır və onu xərçəng, neyrodegenerasiya və ya ürək-damar xəstəlikləri kimi yaşa bağlı xəstəliklərin yaranmasına səbəb ola biləcək zədələrdən qoruyur. Bu təməl proseslər insanın qocalmasına və bu xroniki xəstəliklərə təsir göstərir. Tədqiqat psilosibinin qocalma əleyhinə müalicələrdə inqilab etmək potensialına malik ola biləcəyi və qocalmış əhaliyə təsirli müdaxilə ola biləcəyi qənaətinə gəlir.

Louise Hecker, PhD, tədqiqatın baş müəllifi və tədqiqatın başladığı və maliyyələşdirildiyi Emory Universitetinin keçmiş dosenti: "Bədəndəki əksər hüceyrələr serotonin reseptorlarını ifadə edir və bu tədqiqat psilosibinin, xüsusən də həyatın sonrakı dövrlərində tətbiq edildikdə, sistemli yaşlanma proseslərinə necə təsir göstərə biləcəyinə dair bizə yeni məlumatlar verir".
Tədqiqatçıların psilosibin haqqında bildiklərinin çoxu beyinlə əlaqəli olsa da, az sayda tədqiqat onun sistem təsirlərini araşdırıb. Bir çox insanlar psilosibini halüsinogen təsirlərlə əlaqələndirirlər, lakin bədəndəki hüceyrələrin əksəriyyəti serotonin reseptorlarını ifadə edir.

"Tədqiqatımız uzunmüddətli müalicələrin nə edə biləcəyi ilə bağlı yeni suallar açır. Bundan əlavə, müdaxilə siçanlarda həyatın gec başlasa belə, sağlam qocalmada klinik cəhətdən əhəmiyyətli olan sağ qalma müddətini yaxşılaşdırır",- deyə hazırda Baylor Tibb Kollecində dosent olan Hekker əlavə edir. Bu xəbər KFF-nin son hesabatından sonra gəlir ki, ABŞ-da gözlənilən ömür uzunluğu hələ də digər ölkələrdə 82,5 il olduğu halda, orta ömür 78,4 il olmaqla, gəlir və ölçü baxımından oxşar ölkələrlə müqayisədə hələ də aşağıdır. Bu, nəinki ən aşağı göstərici idi, həm də oxşar ölkələrdə ömür uzunluğu 1980-2022-ci illərdə 7,9 il artdığı halda, ABŞ-da gözlənilən ömür uzunluğu cəmi 4,7 il artmışdır.

Emori Universitetinin Psixiatriya Departamentinin Psixodelik Araşdırmalar Direktoru Əli Con Zərrabi: 

"Bu tədqiqat psilosibinin daha sağlam qocalmağa töhfə verə biləcəyinə dair güclü kliniki sübutlar təqdim edir - nəinki daha uzun ömür, həm də sonrakı illərdə daha yaxşı həyat keyfiyyəti. Bir palliativ baxım həkimi-alimi olaraq, mənim ən böyük narahatlığım ləyaqət və funksiya bahasına ömrü uzatmaqdır. Lakin bu siçanlar təkcə daha uzun müddət sağ qalmadılar, daha yaxşı qocaldılar".

Zərrab, yaşlı insanlarda əlavə tədqiqatların aparılmasının vacibliyini, həmçinin fiziki və ruhi sağlamlıq arasında yaxşı sənədləşdirilmiş üst-üstə düşdüyünü vurğulayıb:

"Emory depressiya üçün psilosibinin köməyi ilə terapiyanın II və III klinik sınaqlarında fəal şəkildə iştirak edir və bu nəticələr göstərir ki, psilosibinin qocalmış populyasiyalarda sistemli təsirlərini də başa düşməliyik" dedi Zərrab. "Ümid edirəm ki, psilosibin yardımlı terapiya 2027-ci ildə FDA tərəfindən depressiyaya müdaxilə olaraq təsdiqlənərsə, daha yaxşı həyat keyfiyyətinə sahib olmaq da daha uzun, daha sağlam həyata çevriləcək".

Tədqiqat Emory Universitetində başlanmış və bir neçə mükafatla maliyyələşdirilmişdir. O cümlədən "Imagine, Innovative, and Impact" (I3) "Award", "Emory University School of Medicine", "Georgia CTSA NIH" mükafatı və Yaşlanmada Sağlamlıq üçün "Emory's Woodruff" Sağlamlıq Elmləri Mərkəzinin qrantı mükafatlarına layiq görülüb. 

Mənbə:

Emory Health Sciences tərəfindən təmin edilən materiallar