Kosmosda həyat izləri tapılıb? - ŞOK

Kosmosda həyat izləri tapılıb? -
Maraqlı 22-04-2025 - 09:58

İngilis alimləri Ceyms Uebb kosmik teleskopu ilə apardıqları müşahidələr zamanı Yerdən 124 işıq ili uzaqda olan K2-18b adlı planetin atmosferində bəzi kimyəvi izlər aşkar ediblər.

Ajans.az xəbər verir ki, bu izlər arasında dimetil sulfid (DMS) və dimetil disulfid (DMDS) aşkarlanıb. Bu iki molekul Yerdə yalnız okeanlardakı mikroskopik orqanizmlər tərəfindən istehsal olunur.

Kembric Universitetinin professoru Dr. Nikku Madhusudhanın rəhbərlik etdiyi qrup deyir ki, bu kimyəvi maddələrin mövcudluğu planetdə bioloji aktivliyin ola biləcəyini göstərir.

Araşdırmalara görə, K2-18b tamamilə okeanla örtülmüş səthə və hidrogenlə zəngin atmosferə malik ola bilər. Alimlər belə planetləri “Hycean Earths” adlandırırlar. Planet həm də ulduzundan uzaqlığına görə “yaşayış zonası” hesab olunur.

“Əvvəllər nəzəri olaraq bu cür planetlərin bol kükürd əsaslı qazlara malik olacağı proqnozlaşdırılırdı. İndi biz onları faktiki olaraq aşkar etdik”, - deyə, Madhusudhan bildirib. Əldə edilən məlumatlar ümidverici olsa da, alimlər ehtiyatlıdırlar. Bu molekulların həyatdan asılı olmayan kimyəvi proseslərlə əmələ gəlməsi diqqətdən kənarda qalmır.

Tədqiqatçılar bildirirlər ki, Uebb teleskopu ilə 16-24 saat ərzində yeni müşahidələr aparılarsa, daha dəqiq nəticələr əldə etmək olar. MIT astrofiziki Sara Siqer bu planetin quruluşu ilə bağlı müxtəlif fikirlərin olduğunu bildirir. Bəziləri planetin okeanlarla örtüldüyünü iddia edərkən, digər tədqiqatçılar bunun isti, ərimiş qaya təbəqələri ilə örtülmüş mini-Neptun ola biləcəyini düşünürlər.

"Bu tapıntı həyəcan vericidir, lakin bu, həyatın əlaməti olaraq qalır. Qəti nəticə əldə etmək üçün illər lazım ola bilər", - Seager deyir.

Kimyəvi izlər nə deməkdir?

Alimlər hesablayıblar ki, K2-18b-də DMS və DMDS nisbəti Yerdəki təbii səviyyələrdən minlərlə dəfə yüksək ola bilər. Ancaq bu molekulların həqiqətən var olub olmadığını anlamaq üçün müstəqil komandalar eyni məlumatlarla işləməli və nəticələri təsdiqləməlidirlər.

Tədqiqatçılar həmçinin bu molekulların atmosferdə mövcud olduğu təqdirdə birlikdə əmələ gəlməsi gözlənilən digər qazların, məsələn etan (C2H6) aşkarlana bilməməsini də sual işarəsi hesab edirlər. Tədqiqat hazırda üç siqma səviyyəsindədir, yəni nəticənin təsadüf olması ehtimalı azdır.

© Materiallardan istifadə edərkən hiperlinklə istinad olunmalıdır.

Şahanə Paşazadə
Vəzifəsi: Müxbir
PAYLAŞ: